Kaynak: Bitcoin Magazine; Çeviri: Wu Zhu, Altın Finans

Rollup'lar son zamanlarda BTC ölçeklendirmesinin odak noktası haline geldi ve daha geniş ilgi açısından Lighting Ağı'ndan gerçekten "şovu çalan" ilk şey oldu. Rollup'lar, Lighting Ağı çekirdek Likidite kısıtlamaları tarafından kısıtlanmayan veya kısıtlanmayan bir zincir dışı katman 2 olacak şekilde tasarlanmıştır, yani son kullanıcının parayı almak için fonları önceden tahsis edecek (veya "ödünç verecek") birine ihtiyacı vardır veya ara yol Düğüm, ödeme tutarının göndericiden alıcıya tam akışını kolaylaştırmak için kanal bakiyesine ihtiyaç duyar.

Bu sistemler başlangıçta Ethereum ve diğer Turing Tamamlandı sistemlerinde çalıştırıldı, ancak son zamanlarda odak, onları UTXO tabanlı blok zincirlerine (örneğin BTC) taşımaya döndü. Bu makale, şu anda BTC'de uygulanan durumu tartışmak yerine, uzun zamandır aranan ideal Rollup işlevselliğini tartışır, bu BTC'nin doğrudan Sıfır Bilgi Kanıtı (ZKP) doğrulamasını desteklemediği yeteneklere bağlıdır.

Roll'un temel mimarisi aşağıdaki gibidir: Her bir Bitcoin hesabı (UTXO) Rollup'ta bulunan tüm kullanıcı bakiyelerini tutar. Bu UTXO, bir sözleşme içerir ve bu sözleşme, Merkle ağacının kökü olarak mevcut Rollup'taki tüm hesapların güncel bakiyelerini taşır. Bu hesapların tümü Açık Anahtar/Özel Anahtar çifti kullanılarak yetkilendirilir, bu nedenle off-chain harcamaları gerçekleştirmek için kullanıcılar hala Gizli Anahtar kullanarak bazı içeriklere imza atmaları gerekmektedir. Bu yapı, kullanıcılara herhangi bir izin gerektirmeden her zaman çıkabilmelerine izin verir. Sadece işlemi yaparak hesaplarının Merkle ağacındaki bir parçası olduklarını kanıtlamaları yeterlidir ve bu sayede Rollup'dan izinsiz çıkabilirler.

Rollup işletmecisi, off-chain işlemleri tamamlarken on-chain hesap bakiyesini güncellemek için bir ZKP içermelidir, aksi takdirde işlem geçersiz olur ve Blok zincirine dahil edilemez. Bu kanıt, off-chain hesabın tüm değişikliklerinin hesap sahibinin uygun yetkilendirmesine tabi olduğunu ve işletmecinin kullanıcıların fonlarını çalmak veya dürüst olmayan bir şekilde yeniden dağıtmak için bakiyeyi kötü niyetli bir şekilde güncellemediğini doğrulamak için insanlara izin verir.

Sorun şu ki, yalnızca merkle ağacının kökü on-chain'de yayınlanırsa, kullanıcılar onu görüntüleyebilir ve erişebilir, ancak kendi dallarını ağaca nasıl yerleştirebilirler, böylece izin olmaksızın istediklerinde çıkabilirler?

Uygun Rollup

Uygun bir Rollup'ta, her yeni off-chain işlemi onayladığında ve Rollup hesabının durumu değiştiğinde, bilgiler doğrudan blok zincirine yerleştirilir. Bu, tüm ağacı değil, ağacın yeniden oluşturulması için gereken bilgileri içerir. Basit bir uygulamada, Rollup'taki mevcut tüm hesapların özeti bakiyeyi içerecek ve hesap sadece Rollup güncellemelerine eklenen işlemlerde güncellenecektir.

Daha ileri uygulamalarda, bakiye farkı kullanılır. Bu nedenle, güncelleme sırasında hangi hesapların fon eklediğinin veya çıkardığının özeti yapılır. Bu, her Rollup güncellemesinin sadece hesap bakiye değişikliklerini içermesini sağlar. Daha sonra, kullanıcılar zinciri kolayca tarama ve Rollup'ın başından hesap bakiyesinin mevcut durumunu 'hesaplamak' için hesap bakiyesinin güncel durumunu yeniden oluşturabilirler, bu da onlara mevcut bakiyenin Merkel ağacını yeniden oluşturma izni verir.

Bu, büyük miktarda harcamadan ve Blok alanından tasarruf etmenizi sağlar (bu da fon tasarrufu sağlar) ve aynı zamanda kullanıcıların tek taraflı çıkış için gerekli bilgilere erişimlerini garanti etmelerine izin verir. Rollup kuralları, bu verilerin Blok zinciri kullanılarak kullanıcılara sunulan resmi rollup'a dahil edilmesini gerektirir, yani hesap özeti veya hesap farklılığı içermeyen işlemler geçersiz olarak kabul edilir.

Geçerlilik süresi

Kullanıcı çekme veri erişilebilirlik sorununu ele alma konusunda başka bir yaklaşım, verileri Blok zinciri dışında başka bir yere koymaktır. Bu, rollup'ın hala verilerin başka bir yerde mevcut olmasını zorunlu kılmasıyla ilgili karmaşık bir soruna yol açar. Geleneksel olarak, bu amaçla diğer Blok zincirleri, özellikle rollup gibi sistemler için veri erişilebilirlik katmanı olarak tasarlanmıştır.

Bu, güçlü bir güvenlik koruması sağlayan bir çıkmaz yaratıyor. Veriler BTCBlok zincirine doğrudan yayınlandığında, Konsensüs kuralları onun kesinlikle doğru olduğunu garanti edebilir. Ancak, dış sistemlere yayınlandığında yapabileceği en iyi şey, SPV kanıtını doğrulamaktır, yani verilerin başka bir sisteme yayınlandığı.

Bu, verilerin diğer on-chain kanıtlarında var olduğunu doğrulamayı gerektirir, bu eninde sonunda bir Oracle Makine sorunudur. BTC'nin Blok zinciri, kendi Blok zincirinde gerçekleşen herhangi bir şeyi tam olarak doğrulayamaz, en iyisi ZKP'yi doğrulamaktır. Ancak, ZKP, rollup verilerini içeren Blok'un oluşturulmasından sonra gerçekten genel yayınlanıp yayınlanmadığını doğrulayamaz. Dış bilgilerin gerçekten herkese açık olup olmadığını doğrulayamaz.

Bu, veri tutmayı açan bir saldırıyı ifade ediyor, yani yayınlanacak verilere yönelik bir taahhüt oluşturulur ve rollup'ı ilerletmek için kullanılır, ancak veriler aslında kullanılabilir değildir. Bu, kullanıcıların fonları çekememesine neden olur. Tek gerçek çözüm, BTC'ye tamamen dayanmayan bir sistem üzerindeki değer ve teşvik yapısına tamamen bağlı olmaktır.

İleri geri sıkıntı içinde

Bu, rollup için bir çıkmaz yarattı. Veri kullanılabilirlik sorunu söz konusu olduğunda, temelde verilerin BTC blok zincirine mi yoksa başka bir yere mi yayınlanacağına dair ikili bir seçenek var. Bu seçenek, rollup'ın güvenliği, egemenliği ve ölçeklenebilirliği üzerinde ciddi etkilere sahiptir.

BTCBlok zinciri veri kullanılabilirlik katmanı olarak kullanmanın bir yandan rollup'ın ölçeklenebilirliği için sert bir üst sınırı belirleyeceğini göreceksiniz. Blok alanı sınırlıdır, bu da bir seferde var olabilecek rollup sayısını ve off-chain işlemlerin toplamını sınırlar. Her rollup güncellemesi, hesapların bir önceki güncellemeden bu yana bakiye değiştiren sayısıyla orantılı Blok alanı gerektirir. Bilgi teorisi, verinin belirli bir dereceye kadar sıkıştırılmasına izin verir ve bu noktada daha fazla genişleme potansiyeli yoktur.

Öte yandan, veri kullanılabilirliğini sağlamak için farklı katmanlar kullanmak, ölçeklenebilirlik kazançlarının sert üst limitini ortadan kaldıracaktır, ancak yeni güvenlik ve egemenlik sorunları da beraberinde getirecektir. BTC kullanarak veri kullanılabilirliğini sağlamak için Rollup kullanıldığında, kullanıcıların çıkarmak istediği veriler otomatik olarak blok zincirine yayınlanmadığı sürece, Rollup durumu değişmez. Validium'ları kullanarak, bu garanti tamamen dolandırıcılık ve veri gizleme karşı koyma yeteneğine bağlı olarak kullanılan harici sistemlere dayalıdır.

Şu anda, herhangi bir Blok üreticisi, dış veri kullanılabilirlik sisteminde BTCRollup kullanıcılarının fonlarını ele geçirerek Blok üretebilir ve gerçekten Blok yayınlamadan verileri kullanılabilir hale getirebilir.

Bu durumda, gerçekten BTC üzerinde ideal Rollup uygulamasını gerçekleştirirsek, tek taraflı kullanıcı çekme işlemini gerçekleştirmek gerçekten nasıl olacak?